علینقی وزیری، که به کلنل وزیری نیز مشهور است، در نهم مهرماه سال ۱۲۶۵ خورشیدی در تهران دیده به جهان گشود و در هجدهم شهریورماه سال ۱۳۵۸ چشم از جهان فروبست. او بیگمان یکی از برجستهترین موسیقیدانان تاریخ ایران و از پیشگامان موسیقی نوین ایرانی به شمار میرود.
علینقی وزیری، که به کلنل وزیری نیز مشهور است، در نهم مهرماه سال ۱۲۶۵ خورشیدی در تهران دیده به جهان گشود و در هجدهم شهریورماه سال ۱۳۵۸ چشم از جهان فروبست. او بیگمان یکی از برجستهترین موسیقیدانان تاریخ ایران و از پیشگامان موسیقی نوین ایرانی به شمار میرود.
وزیری در دوران حیات پربار خود، خدمات ارزشمندی به موسیقی ایران ارائه کرد که از جمله آنها میتوان به موارد ذیل اشاره کرد:
ابداع روشی برای نتنویسی موسیقی ایرانی: پیش از وزیری، نتنویسی موسیقی ایرانی روشی مدون و مشخص نداشت. وزیری با الهام از نتنویسی موسیقی غربی، روشی برای نتنویسی موسیقی ایرانی ابداع کرد که تحولی عظیم در این عرصه ایجاد کرد و به حفظ و انتقال اصیل موسیقی ایرانی به نسلهای بعد کمک شایانی نمود.
تدوین ردیف موسیقی ایرانی: وزیری با همکاری برخی از برجستهترین نوازندگان و موسیقیدانان زمان خود، اقدام به تدوین ردیف موسیقی ایرانی کرد. ردیف، مجموعهای از نغمهها و آوازها است که مبنای موسیقی سنتی ایران را تشکیل میدهد. تدوین ردیف توسط وزیری، گامی مهم در جهت حفظ و انتقال اصیل موسیقی ایرانی به نسلهای بعد بود.
ابداع علائم عرضی: وزیری برای سهولت نتنویسی موسیقی ایرانی، دو علامت عرضی جدید به نامهای سری و کرن ابداع کرد. این دو علامت، به نوازندگان در تشخیص دقیقتر فواصل موسیقایی و اجرای صحیح قطعات کمک میکنند.
آهنگسازی برای ارکستر: وزیری از پیشگامان آهنگسازی برای ارکستر در موسیقی ایرانی بود. او با تلفیق موسیقی سنتی ایران با موسیقی غربی، آثاری بدیع و ارزشمند خلق کرد که به غنیتر شدن گنجینه موسیقی ایران کمک شایانی نمود.
از جمله آثار ماندگار علینقی وزیری میتوان به قطعات زیر اشاره کرد:
دخترک ژولیده
بندباز
حاضر باش
ژیمناستیک موزیکال (تکنوازی تار)
شکایت نی
مشتاق و پریشان
دوست
ای وطن
بستهٔ دام
تاثیرگذاری وزیری بر موسیقی ایران:
علینقی وزیری نقشی بیبدیل در مدرن شدن موسیقی ایران ایفا کرد. او با ابداعات و ابتکارات خود، راه را برای نسلهای بعدی موسیقیدانان ایرانی هموار کرد و به شکوفایی و بالندگی موسیقی ایرانی کمک شایانی نمود. شاگردان برجستهای همچون ابوالحسن صبا، روحالله خالقی، موسی معروفی و حسین سنجری از تعلیمات وزیری بهره بردند و در اعتلای موسیقی ایران نقشآفرینی نمودند.
امروزه، علینقی وزیری به عنوان پدر موسیقی نوین ایران شناخته میشود و نام او در تاریخ موسیقی ایران به نیکی و احترام یاد میشود.