تب دنگی یک بیماری دردناک و ناتوانکننده است که از طریق نیش پشه آئدس به انسان منتقل میشود. این بیماری به علت درد شدید، "تب استخوانشکن" نیز نامیده میشود. علائم آن شامل تب شدید، سردرد، درد پشت چشمها، درد مفاصل و ماهیچهها، خارش پوست، خونریزی بینی و لثه، و کبودی بدن است.
پشه آئدس و تب دنگی: آشنایی و روشهای مقابله
پشه آئدس چیست؟
پشه آئدس، معروف به ببر آسیایی، در مناطق استوایی بهویژه آسیای جنوب شرقی مانند مالزی یافت میشود. این پشه ناقل بیماریهای خطرناکی از جمله تب دنگی است که باعث مرگ و میر در بسیاری از کشورها شده است.
ویژگیهای ظاهری پشه آئدس
پشههای آئدس دارای علامتهای سیاه و سفید روی بدن و پاهایشان هستند و برخلاف دیگر پشهها که شبهنگام فعالاند، این پشه در طول روز نیش میزند.
علائم نیش پشه آئدس
نیش پشه آئدس منجر به تب دنگی، معروف به "تب استخوانشکن"، میشود. این بیماری با تب شدید، سردرد، کمردرد و گاهی جوشهای پوستی همراه است. پس از علائم اولیه، بیمار ممکن است بهبود موقتی داشته باشد، اما سپس دچار بحرانهای جدی مانند کما و حتی مرگ میشود.
زیستگاه پشه آئدس
پشه آئدس در جاهایی که آب راکد جمع میشود، مانند زیر گلدانها و محلهای آب کولر، زندگی میکند. در صورت مشاهده این پشه، منطقه تا شعاع یک کیلومتری باید ضدعفونی شود.
وضعیت پشه آئدس در ایران
یاسر مرادی، مدیر شبکه بهداشت و درمان قشم، از مشاهده پشه آئدس در یکی از شهرکهای مسکونی خبر داده است. احمد رئیسی، رئیس اداره کنترل و مبارزه با مالاریای وزارت بهداشت، نیز از شناسایی پشه آئدس «آلبو پیکتوس» در نقاط شمالی ایران خبر داده و بر اهمیت پاکسازی محیط تأکید کرده است.
تب دنگی چیست؟
تب دنگی یک بیماری دردناک و ناتوانکننده است که از طریق نیش پشه آئدس به انسان منتقل میشود. این بیماری به علت درد شدید، "تب استخوانشکن" نیز نامیده میشود. علائم آن شامل تب شدید، سردرد، درد پشت چشمها، درد مفاصل و ماهیچهها، خارش پوست، خونریزی بینی و لثه، و کبودی بدن است.
درمان تب دنگی
هیچ درمان خاصی برای تب دنگی وجود ندارد، اما میتوان علائم آن را با استامینوفن یا پاراسماتول کاهش داد. مصرف داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی مانند ایبوبروفن و آسپرین توصیه نمیشود، زیرا خطر خونریزی را افزایش میدهند.
تاریخچه و علت بیماری دنگی
بیماری دنگی از دوران باستان شناخته شده است. ویروس دنگی که عامل این بیماری است، در خانواده فلاوی ویرید قرار دارد که شامل ویروسهایی مانند تب زرد و نیل غربی نیز میشود.
راههای انتقال تب دنگی
ویروس دنگی عمدتاً از طریق نیش پشه آئدس، بهویژه گونه آجیپتی، منتقل میشود. این پشهها در مناطق جغرافیایی بین ۳۵ درجه شمال و ۳۵ درجه جنوب و در ارتفاعات کمتر از هزار متر زندگی میکنند. انسانها نیز میتوانند ویروس را به پشهها منتقل کنند، اما ویروس به پشههای آلوده آسیبی نمیرساند.
تشخیص بیماری دنگی
تشخیص تب دنگی معمولاً با معاینه بیمار و مقایسه علائم او با نشانههای شناخته شده انجام میشود. در مناطقی که بیماری شایع است، پزشکان متخصص به راحتی آن را تشخیص میدهند، اما در مراحل اولیه، تشخیص آن از سایر عفونتهای ویروسی دشوار است.
پشه آئدس در ایران
یکی از کارشناسان اداره کنترل بیماریهای منتقله توسط ناقلین در معاونت بهداشت وزارت بهداشت اعلام کرد که تاکنون یک نفر بر اثر تب دنگی جان باخته است و وضعیت سایر مبتلایان پایدار گزارش شده است.
او همچنین اظهار داشت که در حال حاضر پشه "آئدس اجیپتی" در استانهای هرمزگان، سیستان و بلوچستان (شامل چابهار و کنارک)، بوشهر (در مناطق عسلویه و کنگان) و پشه "آئدس آلبوپیکتوس" در استان گیلان پراکنده شده است. علاوه بر این، در هفته سوم تیرماه سال جاری، پشه آئدس آلبوپیکتوس در شهرستان رامسر واقع در استان مازندران و شهرستان بیله سوار در استان اردبیل مشاهده شده است.