علی شریعتی مزینانی در دوم آذر ۱۳۱۲ در روستای مزینان در نزدیکی سبزوار به دنیا آمد. پدرش، محمدتقی شریعتی، از روحانیان و فعالان سیاسی و اجتماعی بود. علی شریعتی تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در مشهد گذراند و در سال ۱۳۳۴ وارد دانشگاه مشهد شد.
علی شریعتی مزینانی در دوم آذر ۱۳۱۲ در روستای مزینان در نزدیکی سبزوار به دنیا آمد. پدرش، محمدتقی شریعتی، از روحانیان و فعالان سیاسی و اجتماعی بود. علی شریعتی تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در مشهد گذراند و در سال ۱۳۳۴ وارد دانشگاه مشهد شد. او در سال ۱۳۳۸ با مدرک کارشناسی ارشد ادبیات فارسی از این دانشگاه فارغالتحصیل شد. شریعتی در سال ۱۳۳۹ به فرانسه رفت و در دانشگاه سوربن به تحصیل در رشته جامعهشناسی پرداخت. او در سال ۱۳۴۴ با مدرک دکترای جامعهشناسی از این دانشگاه فارغالتحصیل شد. شریعتی در دوران تحصیل در فرانسه با اندیشههای مارکسیستی آشنا شد، اما پس از مدتی به این نتیجه رسید که مارکسیسم پاسخگوی نیازهای جامعه اسلامی نیست. او در این دوران به مطالعه منابع اسلامی پرداخت و به اسلامشناسی روی آورد. شریعتی در سال ۱۳۴۴ به ایران بازگشت و در دانشگاه مشهد به تدریس پرداخت. او در سال ۱۳۵۰ به دلیل فعالیتهای سیاسی خود از دانشگاه مشهد اخراج شد. شریعتی در سال ۱۳۵۱ حسینیه ارشاد را در تهران تأسیس کرد و در این مکان به سخنرانی و تدریس پرداخت. سخنرانیهای شریعتی در حسینیه ارشاد تأثیر زیادی بر جوانان و روشنفکران ایرانی گذاشت و او را به یکی از چهرههای تأثیرگذار انقلاب اسلامی تبدیل کرد. شریعتی در ۲۹ خرداد ۱۳۵۶ در سن ۴۴ سالگی در لندن درگذشت. علت مرگ او هنوز مشخص نیست و برخی معتقدند که او به قتل رسیده است. شریعتی آثار متعددی در زمینههای اسلامشناسی، جامعهشناسی، تاریخ و ادبیات دارد. از جمله مهمترین آثار او میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
اسلامشناسی
اسلام و نیازهای امروزین
بعثت
ولایت
حسین وارث آدم
انسان کامل
فطرت
جامعهشناسی
هبوط
زن
انسان و تاریخ
تضادهای طبقاتی در اسلام
شیعه در اسلام
تاریخ
مکتب تشیع
علی و تاریخ
تاریخ انقلاب اسلامی ایران
ادبیات
حماسه حسینی
زبان شعر
فلسفه تاریخ
آثار شریعتی به زبانهای متعددی ترجمه شدهاند و در سراسر جهان مورد مطالعه قرار میگیرند.
اندیشههای علی شریعتی
اندیشههای شریعتی را میتوان در دو بخش کلی تقسیم کرد:
اندیشههای اسلامی
شریعتی معتقد بود که اسلام دینی زنده و پویا است که پاسخگوی نیازهای جامعه امروزی است. او تلاش کرد تا اسلام را از انحصار روحانیت سنتی خارج کند و آن را به یک دین مردمی تبدیل کند.
شریعتی بر جنبههای اجتماعی اسلام تأکید زیادی داشت. او معتقد بود که اسلام دینی عدالتخواه و مساواتطلب است که باید در راستای تحقق عدالت اجتماعی تلاش کند.
اندیشههای سیاسی
شریعتی معتقد بود که رژیم پهلوی یک رژیم فاسد و ظالم است که باید سرنگون شود. او با سخنرانیها و نوشتههای خود به افشای ماهیت رژیم پهلوی پرداخت و نقش مهمی در زمینهسازی انقلاب اسلامی ایران ایفا کرد.
اندیشههای شریعتی تأثیر زیادی بر انقلاب اسلامی ایران گذاشت و او را به یکی از نظریهپردازان مهم این انقلاب تبدیل کرد. اندیشههای او همچنان مورد توجه بسیاری از اندیشمندان و فعالان سیاسی در سراسر جهان است.